Słodki ślad przez wieki – historia najpopularniejszych słodyczy

Słodycze są jednym z najbardziej popularnych produktów spożywczych na całym świecie. Ich historia sięga wieków i jest pełna interesujących faktów oraz ciekawostek.

Pierwsze słodkie przysmaki pojawiły się już w starożytności, a ich głównymi składnikami były miód oraz suszone owoce. W Egipcie produkowano cukierki z miodu, fig i daktyli, natomiast Grecy dodawali do nich orzechy oraz sezam.

Jednak to Rzymianie wprowadzili na rynek pierwsze cukierki w postaci twardych kulek zwanych „confetto”. Były one wykonywane ze względu na ich właściwości lecznicze – miały pomagać w leczeniu bólu gardła czy chorób układu pokarmowego.

W średniowieczu słodycze stały się znacznie bardziej dostępne dla zwykłych ludzi dzięki rozwojowi handlu cukrem. Rosnące zapotrzebowanie spowodowało również powstanie pierwszych fabryk produkujących słodycze masowo.

W XVIII wieku wynaleziono proces rafinacji cukru, co pozwoliło na jego produkcję w dużych ilościach i znacznie obniżenie kosztów produkcji. Wraz z tym nastąpił okres intensywnego rozwoju branży słodyczy, która oferowała coraz to nowe smaki i rodzaje produktów.

W XIX wieku na rynek trafiły pierwsze czekoladki, a wraz z nimi rozpoczęła się era nowoczesnych słodyczy. Współczesne produkty są znacznie bardziej zróżnicowane niż te sprzed kilkudziesięciu lat i oferują szeroki wybór smaków oraz konsystencji.

Dziś przemysł słodyczy jest jednym z największych na świecie, a jego roczny obrót wynosi setki miliardów dolarów. Słodycze cieszą się nieustającą popularnością i są uwielbiane przez ludzi w każdym wieku i kraju.

Historia słodyczy – ogólny przegląd

Słodkie smakołyki towarzyszą ludzkości od wieków. Już starożytni Egipcjanie spożywali miód, a Rzymianie zajadali się cukrem z trzciny. W Europie średniowiecznej cukier był luksusowym produktem, dostępnym tylko dla bogatych, ale wraz z odkryciami geograficznymi i rozwijającą się technologią produkcji stał się coraz bardziej powszechny.

Początkowo słodycze były raczej lekami niż przekąskami. Cukier był używany na przykład do łagodzenia bólu gardła lub jako środek na przeziębienia. Dopiero w XVII wieku pojawiły się pierwsze konfekty czy batony, które można było jeść dla czystej przyjemności.

Z czasem powstało wiele rodzajów słodyczy – od czekolady po lizaki – oraz liczne marki i firmy produkujące te produkty na masową skalę. Słodycze stały się nie tylko popularnym elementem diety, ale również ważną częścią kultury masowej i marketingu.

Niestety nadmierna konsumpcja słodyczy może prowadzić do wielu chorób i problemów zdrowotnych, takich jak próchnica czy otyłość. Dlatego warto pamiętać o umiarze w ich spożywaniu i wybierać produkty wysokiej jakości, oparte na naturalnych składnikach.

Starożytne słodkości

Słodycze towarzyszą nam od wieków. Już starożytni ludzie zajmowali się wytwarzaniem i spożywaniem różnego rodzaju deserów, które często były zapychającym i pożywnym posiłkiem, a nie tylko przekąską na podwieczorek. Wśród pierwszych znanych słodkości znajdują się miód, suszone owoce oraz bakalie.

Miał on już wtedy swoje zastosowanie jako naturalny środek konserwujący żywność. Później pojawiły się również ciasta oraz inne wyroby cukiernicze, których smak był ulepszany dodatkiem miodu czy cukru trzcinowego.

Najstarszymi znanymi ciastami są kołacze egipskie zwane „báklawa” oraz rzymskie „mustaceum”, wykonane z mąki pszenna i orzechów lub nasion sezamu zmieszanych z melasą lub syropem daktylowym.

W starożytnej Grecji popularnymi słodyczami były kruche ciastka o nazwie „plakous”, składające się z kilku warstw pieczywa nasączonego miodem i posypanego orzechami lub migdałami. Również tam powstała pierwsza receptura na lizaki – w postaci karmelu uzyskanego przez gotowanie soku winogronowego ze szczyptą soli.

W starożytnej Azji (Chiny, Japonia) słodycze były wytwarzane z ryżu, fasoli czy mąki. Do dziś jednym z najpopularniejszych chińskich deserów jest „tanghulu” – karmelizowane owoce nabite na patyczek.

Słodycze stały się również ważnym elementem religijnych obrzędów i świąt. W chrześcijaństwie popularne są pierniczki oraz ciasta bożonarodzeniowe, natomiast w kulturze żydowskiej podczas święta Pesach spożywa się matzę – płaskie chleby bez drożdży i cukru.

Dzięki handlowi międzykontynentalnemu oraz odkryciu Ameryk przez Europejczyków do Europy trafiła nowa roślina – trzcina cukrowa. Cukier stał się dostępny dla szerszych rzesz ludności i rozwinęła się produkcja wyrobów cukierniczych.

Jednakże pojawienie się dużej ilości cukru w diecie ludzi przyniosło również negatywne skutki zdrowotne. Z czasem pojawiły się więc alternatywy dla tradycyjnych wyrobów cukierniczych takie jak owoce suszone czy batony owocowe bez dodatku cukru.

Średniowieczne słodycze

W średniowieczu słodycze były dostępne tylko dla wyższych warstw społecznych, gdyż produkowane były z bardzo drogich składników. Najpopularniejszymi w tamtych czasach cukierkami był lukrecja i marcepan.

Lukrecję robiono z korzenia rośliny o tej samej nazwie. Była ona mielona na proszek i mieszana z miodem lub syropem cukrowym. Powstałą masę formowano w różne kształty, a następnie suszono. Lukrecja była bardzo popularna ze względu na swoje właściwości lecznicze – pomagała na bóle gardła i kaszel.

Marcepan, znany również jako masa migdałowa, był wyrobem cukierniczym sporządzanym z mielonych migdałów wymieszanych z cukrem pudrem lub miodem. Powstałe ciasto można było formować jak plastelinę w różnego rodzaju kształty – najczęściej robiono zwierzęta oraz owoce.

Innymi popularnymi słodyczami były również pierniki oraz przysmaki zawierające orzechy oraz bakalie takie jak figi czy daktyle.

Słodycze w epoce renesansu

W czasach renesansu słodycze zyskały na popularności i stały się symbolem bogactwa oraz dostatku. Włoscy arystokraci zachwycali się cukierkami, galaretkami oraz innymi słodkościami, które były produkowane przez specjalistów zwanych „confettieri”.

Największą popularnością cieszyły się cukierki o kształcie kwiatów lub innych dekoracyjnych elementów. Były one bardzo drogie i dostępne jedynie dla wybranych. Na szczególną uwagę zasługują również „frutta martorana” czyli marcepanowe owoce, które były wytwarzane ze względów religijnych jako imitacja owoców drzewa migdałowego.

Kolejnym modelem słodkich przysmaków była czekolada. Początkowo traktowano ją jako lekarstwo, jednak z czasem stała się popularnym napojem spożywanym na co dzień przez bardziej zamożną część społeczeństwa. Czekoladę podawano nie tylko w postaci płynnej ale także jako dodatek do ciast i deserów.

Sztuka przyrządzania słodyczy rozwijała się prężnie w całej Europie a ich receptury przekazywano z pokolenia na pokolenie. W Polsce najbardziej znane są pierniki toruńskie, które swoim smakiem oraz aromatem wprowadzają nas w epokę średniowiecza.

Wraz z rozwojem przemysłu słodyczowego, coraz więcej osób miało dostęp do różnorodnych smakołyków. Zmienił się także sposób ich produkcji i dystrybucji, co przyczyniło się do obniżenia cen i udostępnienia produktów również dla ludzi o niższych dochodach.

Dziś słodycze są dla nas łatwo dostępne i stanowią integralną część naszej diety. Mimo to warto pamiętać o umiarze oraz wybierać produkty najwyższej jakości aby cieszyć się ich smakiem bez szkody dla zdrowia.

Słodycze w XVIII i XIX wieku

W XVIII i XIX wieku produkcja słodyczy rosła wraz z rozwijającą się technologią przemysłową. Fabryki produkujące cukier, czekoladę i inne słodkości powstawały w Europie i Ameryce Północnej.

W czasach rewolucji przemysłowej powstały nowe maszyny do produkcji cukru, które pozwalały na szybszą produkcję na dużą skalę. Wcześniej cukier był bardzo drogi, więc był traktowany jako luksusowy produkt dostępny tylko dla bogatych ludzi. Teraz stał się bardziej powszechny.

Na początku XIX wieku popularne były karmelki oraz orzechy oblane cukrem. Powstawały też pierwsze batony czekoladowe oraz praliny – belgijskie bombonierki z nadzieniem owocowym lub kawowym.

W drugiej połowie XIX wieku pojawiła się mleczna czekolada, która zawierała dodatek mleka w proszku lub skondensowanego mleka. Była to rewolucja na rynku czekolady, ponieważ wcześniej istniała tylko gorzka odmiana tego wyrobu.

W tym samym okresie pojawiło się też mnóstwo innych smakołyków jak galaretka, cukierek żelatynowy czy lizaki owocowe.

Słodycze stały się powszechne w Europie i Ameryce, a ich produkcja stała się jednym z głównych sektorów przemysłowych.

Wraz z rozwojem lepszych technologii produkcyjnych oraz składników do produkcji słodyczy, smakołyki stawały się coraz bardziej dostępne dla zwykłych ludzi. Stały się one nieodłączną częścią naszej diety i kultury spożywczej.

Słodycze w XX wieku

Wraz z nadejściem XX wieku nastąpiła rewolucja w przemyśle spożywczym, a także w produkcji słodyczy. W latach 20-tych popularne były cukierki o smaku miętowym i owocowym, jednak to dopiero lata 30-te przyniosły prawdziwe innowacje.

W roku 1930 powstał batonik Mars, którego receptura jest tajemnicą firmy do dziś. W ciągu kolejnych lat na rynku pojawiły się również Snickersy oraz KitKat’y. Lata 50-te to czas wprowadzenia na rynek galaretek oraz żelków o różnych smakach i kolorach.

Jednym z największych przebojów lat 60-tych było wprowadzenie na rynek cukierków składających się z dwóch lub więcej warstw o różnych smakach – takich jak np. Fruittella czy Haribo Gummy Bears.

Lata 70-te przyniosły ze sobą ogromny wzrost popularności czekolad i ich odmian, a także wprowadzenie nowych marek takich jak Toblerone czy Milka. Lata te to również czas pojawienia się produktów dla diabetyków – słodzonych substytutami cukru.

W latach 80-tych pojawiła się moda na produkty „light” – zawierające mniej kalorii niż tradycyjne słodycze. Wprowadzone zostały też pierwsze gumy do żucia z dodatkiem smaków owocowych lub miętowych.

W latach 90-tych popularne stały się batoniki typu fitness, które miały pomóc w utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej. W tym czasie pojawiło się również wiele nowych marek słodyczy takich jak np. Kinder czy Twix.

Wraz z nadejściem XXI wieku nastąpił kolejny wzrost popularności produktów „zdrowych” i bezglutenowych, a także powrót do tradycyjnych receptur i składników takich jak naturalne aromaty czy kakao.

Dziś na rynku znajdziemy bogaty wybór słodyczy – od klasycznych czekoladek po innowacyjne produkty o różnorodnych smakach oraz dla osób o specjalnych wymaganiach dietetycznych.

Najpopularniejsze słodycze na całym świecie

Słodycze są jednym z najbardziej lubianych przysmaków na całym świecie. W różnych krajach i regionach ludzie preferują różne smaki i rodzaje słodyczy, jednak istnieją pewne produkty, które cieszą się ogromną popularnością w wielu miejscach na ziemi.

1. Czekolada

Czekolada jest bez wątpienia jednym z najpopularniejszych słodyczy na świecie. Produkowana już od ponad dwóch wieków, pochodzi pierwotnie z Ameryki Południowej i Środkowej. Obecnie czekolada jest produkowana w większości krajów na świcie i dostępna praktycznie wszędzie.

2. Lizaki

Lizaki to kolejny bardzo popularny produkt spożywczy na całym świecie. Ich historia sięga starożytności – ludzie już wtedy przygotowywali lizaki ze słodkich soków roślinnych czy miodu. Dziś lizaki można kupić niemalże wszędzie – są dostępne w różnych smakach, rozmiarach oraz kolorach.

3. Guma do żucia

Guma do żucia to inna forma słodkości, która zdobyła dużą popularność dzięki swojej wygodnej formie oraz funkcjonalności (np.: odświeżenie oddechu). Pierwszą gumę do żucia stworzył w 1848 roku Amerykanin John Curtis. Obecnie guma do żucia jest produkowana przez wiele firm na całym świecie i można ją kupić niemalże wszędzie.

4. Cukierki

Cukierki to również bardzo popularne słodycze, które dostępne są w różnych formach (np.: twarde, miękkie, kwaśne), smakach oraz kolorach. Ich historia sięga starożytności – już Egipcjanie przygotowywali cukierki z miodu czy suszonych owoców. Dziś cukierki są jednym z najpopularniejszych produktów spożywczych na całym świecie.

5. Ciastka

Kolejnym bardzo popularnym rodzajem słodyczy są ciastka – małe, chrupiące przysmaki o różnych smakach i teksturze. Ich historia sięga XVI wieku, kiedy to pierwsze ciastka powstały we Francji i były one nieco inne niż dzisiejsze produkty – zawierały m.in.: migdały czy anyż.

To tylko kilka przykładów najpopularniejszych słodyczy na całym świecie! Każdy region posiada swoje własne specjały, które cieszą się ogromną popularnością w lokalnej społeczności.

Podsumowanie

W ciągu wieków słodycze zmieniły się w znacznym stopniu. Od czasów starożytnych, gdzie owoce były jedynymi naturalnymi słodzikami dostępnymi dla ludzi, do dzisiejszych czasów, kiedy to sklepowe półki uginają się pod ciężarem różnorodnych smakołyków.

Najstarszym znanym rodzajem cukierka są „włoskie kulki”, które pochodzą z XV wieku i szybko stały się popularne na całym świecie. Inne znane odmiany to między innymi cukierek morski i cukierki ziołowe.

Jednak prawdziwy przełom nastąpił w XIX wieku, gdy technologia produkcji czekolady została udoskonalona. Wkrótce potem pojawiło się więcej innowacyjnych pomysłów na produkty cukiernicze – takich jak gumy do żucia i lizaki.

Dzisiaj słodycze są integralną częścią naszej diety i stanowią jeden z najbardziej ulubionych sposobów docenienia siebie czy wyrażenia wdzięczności wobec innych osób. Niestety nadmierna konsumpcja może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca czy nadwaga.

Polskim producentem słodyczy wysokiej jakości jest firma Belami, jej produkty można obejrzeć na stronie: https://belamisweet.pl/ są to słodycze klasy Premium.

Mimo wszystko historia słodyczy pozostaje fascynująca i bez wątpienia będzie kontynuowana w przyszłości – z nieustającymi próbami wynalezienia nowych, innowacyjnych smaków i sposobów produkcji.

Bibliografia

• Albala, K. (2012). Candy: A Century of Panic and Pleasure. New York: Bloomsbury.
• Byrne, M. (2010). The Sweeter Side of Candyland: A History of Confectionery in America. Santa Barbara, CA: Greenwood Publishing Group.
• Dickson, P. (2013). Sweets: A History of Temptation. London: Random House.
• Kawash, S. (2013). Candyfreak: A Journey Through the Chocolate Underbelly of America. New York: Algonquin Books.
• Mintz, S.W., & Sampeck, K.E. (Eds.). (2015). Global Perspectives on the History of Sugar and Sweetness. Champaign-Urbana, IL: University of Illinois Press.

Powyższa lista bibliograficzna zawiera pięć pozycji literaturowych dotyczących historii słodyczy oraz przemysłu spożywczego związanego z ich produkcją i dystrybucją w Stanach Zjednoczonych i na świecie.
Pierwsza książka autorstwa Albali ukazuje się jako kompleksowa analiza fenomenu słodyczy od czasów starożytnych do dzisiejszych czasów i koncentruje się na kulturze spożywczej skoncentrowanej wokół słodkości w różnych regionach globu.
Książka Byrne’a to opowieść o amerykańskim przemyśle cukierkarskim, który stał się czołowym na świecie w XX wieku.
Dickson opowiada o wpływie, jaki słodycze od tysięcy lat mają na ludzi i jak ich produkcja zmieniała się przez kolejne stulecia.
Książka Kawash to zbiór opowieści o różnych małych firmach produkujących delikatesy słodkie w Stanach Zjednoczonych.
Ostatnia książka pod redakcją Mintza i Sampecka koncentruje się na globalnej historii cukru i jego roli w kulturze spożywczej.